Tehdit Suçu ve Cezası (TCK 106)

Tehdit suçu hürriyete karşı suçlar başlığı altında TCK’nın 106. Maddesinde düzenlenmiş bir suçtur. Tehdit suçu işleniş biçimleri göz önüne alındığında seçimlik hareketli bir suçtur. TCK 106/1 maddesine göre suç mağdurun kendisinin veya herhangi bir yakınının “vücut veya cinsel dokunulmazlığına” yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle olabilmektedir.

Ayrıca tehdit suçu kişinin malvarlığına yönelik bir saldırıdan bahisle olması failin başka bir seçimlik hareketidir. Suçun faili veya mağduru herkes olabilmektedir. Bu nedenle özgü suç niteliğinde değildir.

Tehdit suçları ile birlikte kişi hürriyeti korunma altına alınmaya çalışılırken bir bakıma da kişilerin vücut dokunulmazlıkları güvence altına alınmaya çalışılmıştır. TCK 106/1 maddesinde basit tehdit suçu ve cezası; TCK 106/2 maddesinde ise nitelikli tehdit suçu ve cezası belirtilmiştir.

Tehdit suçu unsurları, hangi sözler tehdit suçunu oluşturur, tehdit suçu nasıl ispatlanır konularına detaylı olarak değinmeden önce kısaca tehdit suçu ve şantaj suçu arasındaki farklara değinmekte fayda görüyoruz.

Tehdit Suçu ve Şantaj Suçu Farkı

Tehdit suçunda mağdura yönelik hukuka aykırı bir şekilde doğrudan ve dolaylı bir saldırı yapılacağından bahisle hareket edilmektedir. Şantaj suçunda ise failin sahip olduğu bir hakkı ya da yükümlülüğü kötüye kullanacağı yönünde bir korkutma söz konusu olmaktadır.

“TCK Madde 106; (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.  Bu suçun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı dokuz aydan az olamaz. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

(2) Tehdidin;

a) Silahla,

b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,

c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,

İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.” [1]

Mevzuat Bilgi Sistemi, Türk Ceza Kanunu Md. 106

Tehdit Suçu İle Korunan Hukuki Değer

Yukarıda tehdit suçuna ilişkin yapmış olduğumuz tanımdan, vücut dokunulmazlığı, cinsel dokunulmazlık veya mal varlıklarına yönelik bir saldırıdan bahsedilmiştir. Ancak asıl korunan hukuki değer kişinin özgür iradesi ile huzur ve sükunudur. Failin tehdide konu olan fiilleri gerçekleştirip gerekleştirmediğinin bir önemi bulunmamaktadır.

Tehdit Suçunun Cezası

Tehdit suçunun cezası TCK 106/1 maddesinde belirtilmiştir. Ancak tehdit suçu için öngörülen cezalar failin seçimlik hareketlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Şöyle ki suçun TCK 106/2 maddesi dışında kalan halleri genellikle uygulamada basit tehdit olarak nitelendirilmektedir. Suçun nitelikli hallerinin inceleneceği ikinci kısımda nitelikli tehdit suçlarının cezası belirtilmiştir. Fail mağdura veya bir yakınına yönelik; “vücut veya cinsel dokunulmazlığına karşı” herhangi bir saldırıda bulunacağını iddia ederek (TCK 106/1-1. Cümle) tehditte bulunması halinde “altı aydan iki yıla kadar hapis” cezası ile cezalandırılacağı belirtilmiştir.

Fail; mağdura yönelik “malvarlığı itibariyle büyük bir zarara uğratacağı bahisle” tehdit (TCK 106/1-son cümle) etmesi halinde “altı aya kadar hapis veya para cezası” ile cezalandırılacağı belirtilmiştir.

Tehdit suçunun kadına yönelik işlenmesi konusunda ayrı bir ceza öngörülmüştür. Suçun kadına yönelik olması halinde fail için öngörülen cezanı “dokuz aydan az olamayacağı” şeklindedir.

Sözlü Tehdit Cezası

Sözlü tehdit cezası 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda ayrıca düzenlenmiş bir durum değildir. Tehdit suçu sözlü, yazılı veya herhangi bir işaret ile işlenmesi şeklinde mümkündür. Tehdit suçunun oluşmasında; failin mağdura yönelik söylemiş olduğu veya başka şekillerle iletmiş olduğu sözlerin mağdur üzerinde korkutucu veya tedirgin edici bir nitelikte olması suçun oluşumuna yeterli bir olgudur.

Mesajla Tehdit Cezası

Mesajla tehdit konusunda da kanun koyucu hakaret suçunun aksine herhangi bir ayrıma gitmemiştir. Bu nedenle mesajla tehdit cezası için TCK 106/1 maddesinde belirtilen cezalar uygulanmaktadır. Mesajla tehdit, SMS, e-posta veya günümüzde sıklıkla kullanılan whatsapp uygulaması olabilmektedir. Ancak suçun imzasız bir mektup veya bu işlevi yerine getirebilecek şekilde herhangi bir şekille işlenmesi TCK 106/2-b maddesinde belirtilen suçun nitelikli halinin oluşturabilmektedir.

Ölümle Tehdit Cezası

Ölümle tehdit cezası için öngörülen süreler TCK 106/1 maddesinde belirtilmiştir. Ölümle tehdit cezası için suçun basit hali için öngörülen cezai yaptırım “altı aydan iki yıla kadar hapis” cezasıdır. Tehdit suçunun tanımının yapıldığı TCK 106/1 maddesinden de anlaşılacağı üzere failin mağdura veya bir yakınına yönelik “vücut veya cinsel dokunulmazlığına” yönelik tehdit eylemi kişinin yaşam hakkına bir müdahale olması nedeniyle ayrı bir düzenlemede bulunulmamıştır.

Nitelikli Tehdit Suçları ve Cezası

Nitelikli tehdit suçunun basit tehdit suçundan ayrılmasında genel olarak suçun işleniş biçimleri dikkate alınmaktadır. Örneğin silahla tehdit, birden fazla kişi ile tehdit, tanınmamak için değişiklik yaparak ya da suç örgütleri veya terör örgütleri isimleri kullanarak tehdit suçu nitelikli hal olarak kabul edilmiştir. Suçun nitelikli halleri kapsamında değerlendirilen ve sıklıkla karşılaşılan halleri silahla tehdit ve birden fazla kişi ile tehdittir.

Silahla Tehdit Suçu ve Cezası

Silahla tehdit suçu failin eyleminden dolayı mağdur üzerinde bırakmış olduğu etkinin daha fazla olması nedeniyle nitelikli hal olarak kabul edilmiştir. Silahla tehdit suçunda sadece ateşli silahlar anlaşılmaması gerekmektedir. Bu bir sopa veya kesici delici alet de olabilmektedir. Silahla tehdit suçunda; silahın tanımının yapıldığı TCK 6/1 maddesindeki her türlü kesici delici alet de silah kavramı içerisinde kabul edilmektedir.

Birden Fazla Kişi İle Tehdit Suçu ve Cezası

Birden fazla kişi ile tehdit, silahla tehdit suçunda olduğu gibi mağdur üzerinde bırakılan etkinin fazla olması nedeniyle nitelikli hal olarak kabul edilmiştir. Birden fazla kişi ile tehdit suçunda fail ile birlikte diğer kişilerde tehdit suçlarına iştirak etmeleri halinde ayrı ayrı cezalandırılacakları öngörülmüştür.

Suç Örgütlerinin İsimleri Kullanılarak Tehdit Suçu ve Cezası

Suç örgütleri veya terör örgütlerinin isimleri kullanılarak tehdit edilmesi TCK 106/2-d maddesi kapsamında tehdit suçunun nitelikli hali olarak kabul edilmiştir. TCK 106/2-d maddesinde bahsedilen örgütler var olan bir örgüt olabileceği gibi failin kendisinin hayal ürünü bir örgüt de olabilmektedir.

Suçun bu şekilde nitelikli halinin oluşmasında mağdur üzerinde bırakmış olduğu etki göz önüne alınmaktadır. Gerçekte böyle bir örgütün bulunup bulunmadığı suçun oluşmasında dikkate alınmamaktadır.

Nitelikli Tehdit Suçu ve Cezası

Nitelikli tehdit cezası basit tehdit suçuna nazaran daha fazla olduğunu söylemek mümkündür. Nitelikli tehdit suçu cezası “iki yıldan beş yıla kadar hapis” cezasıdır.  Ayrıca gerek birden fazla kişi ile tehdit gerekse silahla tehdit suçları takibi şikâyete bağlı suçlardan olmaması nedeniyle nitelikli tehdit suçlarını işleyen fail hakkında resen soruşturma ve kovuşturma işlemi yapılmaktadır.

Tehdit Suçu Unsurları

TCK 106 maddesi ve yerel mahkemeler ile yüksek yargı organlarınca verilen kararlar göz önüne alındığında tehdit suçunun unsurlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Tehdit suçları kasten işlenebilen suçlardır.
• Madde metninde yapılan tanımdan da anlaşılacağı üzere, failin mağdura yönelik sarf ettiği sözler mağdurun ya da bir yakınının vücut ya da cinsel dokunulmazlıklarına karşı ya da mal varlıklarına yönelik büyük bir zararın meydana getirileceği yönünde olmalıdır.
• Suçun oluşabilmesi için failin eyleminin objektif olması gerekir. Bu nedenle mağdurun üzerinde korku yaratmayacak şeklindeki sözler ve filer nedeniyle tehdit oluşmamaktadır.
• Tehdit suçlarında failin tehdide konu söz veya davranışlarda fiili olarak harekete geçip geçmediğinin bir önemi bulunmamaktadır. Mağdurun kendisine yönelik tehdit içerikli sözleri duyması veya bundan haberdar olması suçun oluşması için yeterlidir.

“1. Sanık … ile katılan sanık … arasında bir alacak meselesi yüzünden anlaşmazlığın olduğu, olay tarihinde saat 11.00 sıralarında katılan sanık …’in kendisine ait dükkanın önünde kolileri açarken sanık …’u gördüğü ve husumetin kaynağı olan 120 TL’lik alacağı istediği, taraflar arasında bir tartışmanın yaşandığı ve olay yeri kamera görüntülerinden sanık …’ın … Peynircilik isimli iş yerinden aldığı bıçakla …’e saldırmaya çalıştığı ve katılan sanığa karşı CD görüntülerinde sabit olan “Gel buraya, gel buraya, ananı sinkaf ederim. Gel buraya. Eşşoleşşek, aç şu kapıyı, a… koyduğumun aç” şeklinde ifadeler kullanarak aynı zamanda hakaretler ettiği anlaşılmıştır.

2. Kamera görüntülerini içerir izleme ve çözüm tutanağında, sanık …’ın … peynircilik isimli işyerine girdiği, kasiyere bıçağı ver diyerek istediği, kasiyerin vermemesi üzerine bıçağı kasiyerin engellemelerine rağmen aldığı ve kapıya yönelerek dışarıdan tutulduğu için kapıyı açmaya çalıştığı, bu arada kapıyı tutan şahsa “Gel buraya, gel buraya” diye bağırdığı, elinde bıçak olduğu halde diğer eliyle kapıyı açmaya çalıştığı ve “Gel buraya, gel buraya, ananı sikerim senin gel buraya, gel buraya, eşşeolu eşşek, gel buraya, aç su kapıyı amınakodumun aç,aç şu kapıyı aç amınakodumun çocuğu aç” diyerek bağırdığı, kapının açıldığı ve içeriye … isimli sahsın girdiği tespit edilmiştir.

3. Katılan sanık …’in olayla uyumlu anlatımı, tanıklar …’nın “…… abi …tan borcunu istedi, bunun üzerine … küfür ederek ve ağız yüz hareketleri yaparak borcunu ödemeyeceğini ima etti, bunun üzerine … Abi de karşılığında küfretti, daha sonra … dükkandan çıkarak yandaki peynirciye girdi, arkasından … Abi de gitti, dükkan büyük ve camlı olduğu için biz dışarıdan görebiliyorduk, … eline bıçak aldı…” şeklindeki beyanı ile tanık …’nin kollukta “……. isimli şahıs benden bir miktar peynir aldı, dışarı çıktı ve geri gelerek bana bıçak ver dedi, ben hemen işyerindeki bıçakları sakladım,tezgah iç kısımdan bıçak aldı ve kapıya doğru yöneldi ,… isimli şahıs bu esnada kapıyı dışarıdan tutuyordu, …yan dükkanda buluna hüseyin abi Umut’un elinden bıçağı alarak bana verdi, ve şahısları ayırdı …” şeklinde katılan beyanıyla uyumlu tanık beyanlarıyla eylemin sübut bulduğu anlaşılmıştır.

IV. GEREKÇE

A. Sanık Hakkında Tehdit Suçundan Kurulan Hüküm Yönünden

Katılanın aşamalarda alınan beyanı, katılan beyanıyla uyumlu tanık beyanları, kamera görüntülerini içerir izleme ve çözüm tutanağı ve tüm dosya kapsamı karşısında, sanığın eyleminin sabit olduğu belirlendiğinden, hükümde bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmamıştır.” [2]

Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 14.09.2023 tarih, 2023/2741 esas ve 2023/12372 Sayılı Kararı

Görüldüğü gibi Yargıtay 6. Ceza Dairesi ilgili kararında mağdurun yakınına yönelik cinsel dokunulmazlığına yönelik sarf edilen bir sözü tehdit olarak kabul etmiştir.

Tehdit Suçunda Uzlaşma

Tehdit suçunun TCK 106/1 maddesinde düzenlenen basit tehdit şikayete bağlı suçlardan olması ile birlikte uzlaşma kapsamındadır. Bu nedenle TCK 106/1 maddesi için kovuşturma aşamasında geçilmeden önce uzlaşma hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.

Nitelikli tehdit olarak anılan TCK 106/2 maddesi şikâyete bağlı olmadığı gibi uzlaşma kapsamında da değildir. Bu nedenle gerek silahla tehdit suçlarını işleyen gerekse; birden fazla kişi ile tehdit suçunu işleyen fail hakkında şikâyet aranmaksın gerekli soruşturma ve kovuşturma yapılmaktadır.

Tehdit Suçunda Yargılama

Ceza alt ve üst sınırları dikkate alındığında basit tehdit ve nitelikli tehdit suçları için yargılama görevi Asliye Ceza Mahkemelerindedir. Yargılama yetkisi ise suçun gerçekleşmiş olduğu yer mahkemeleridir. Kendisine karşı bir tehdit suçu işlendiğini düşünün failin en yakın kolluk kuvvetine veya Cumhuriyet Savcılığına müracaat etmesi menfaatine olacaktır.

Tehdit Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

TCK 106/1 ve TCK 106/2 maddelerinde belirtilen basit tehdit ve nitelikli tehdit  (silahla tehdit, birden fazla kişi ile tehdit) suçlarının ceza üst sınırları dikkate alındığında özellikle basit tehdit suçları için hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkün suçlardandır. Ancak bilindiği üzere fail hakkında yapılan yargılama sonucunda hükmün açıklanmasının geri bırakılması karar verilebilmesi için bir takım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar özetle;

• Sanık hakkında verilen hapis cezasının 2 yıl ve daha az bir hürriyeti bağlayıcı ceza olması gerekmektedir.
• Sanık hakkında daha önceden verilmiş kasıtlı bir suçtan herhangi bir hürriyeti bağlayıcı cezanın bulunmaması gerekmektedir.
• Mahkeme tarafından sanığın ileride bir daha suç işlemeyeceği yönünde olumlu bir kanaat oluşmalıdır.
• Sanık hakkında hükmün açıklanması geri bırakılması kararının uygulanmasını kabul etmelidir.

Sık Sorulan Sorular

[1] Mevzuat Bilgi Sistemi, Türk Ceza Kanunu Md. 106

[2] Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 14.09.2023 tarih, 2023/2741 esas ve 2023/12372 Sayılı Kararı