Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal Davası
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal Davası
Muris Muvazaası nedeniyle tapu iptal davası uygulamada daha çok mirastan mal kaçırma davası olarak da bilinmektedir. Miras bırakanın gerçek iradesi ile tapu kayıtlarının uyuşmamasıdır. Muvazaa davalarında miras bırakanın asıl amacı diğer varislerden mal kaçırmaktadır. Genellikle miras bırakan ile varislerin bir veya bir kaçının anlaşarak başvurdukları bir yoldur. Bu şekilde ölümden sonra diğer mirasçıların açmaları muhtemel bir tenkis davasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Ancak muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davası açılarak tapu kaydının tescilinin değiştirilmesi mümkündür.
Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Nedir?
Muris muvazaası; kişinin ölmeden önce mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla yapmış oldukları tapu devridir. Daha çok satış veya ölünceye kadar bakım sözleşmesine dayandırılmaktadır. Ancak asıl amaç mirastan mal kaçırmadır. Yapılan bu satış işlemi hukuki olarak görünse de belirli şartların gerçekleşmesi ve tarafların miras bırakanın gerçek iradesinin kanıtlanması halinde geçersiz olarak kabul edilerek iptali sağlanabilmektedir. Bu konuda açılacak olan davalar muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davası veya mirastan mal kaçırma davası adı verilmektedir.
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal Davası Şartları
Yukarıda yapmış olduğumuz bilgilendirmeden de, anlaşılacağı gibi mirastan mal kaçırma davalarının davacı lehine sonuçlanabilmesi için bir takım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
- Tapu kayıtları ile tarafların gerçek iradelerinin çelişmiş olması gerekir.
- Taraflar arasında muvazaalı satış konusunda gizli bir anlaşma bulunmalıdır.
- Tarafların yapmış oldukları bu gizli anlaşma üçüncü şahısları aldatma amacı ile yapılmalıdır.
Mirastan mal kaçırma davalarının asıl dayanağı tarafların iradesinin yansıtılmadığı bir tapu devir işlemidir. Genellikle muris varislerin bir kaçı veya tamamından ya da herhangi birisinden mal kaçırmak; Ve diğer şahısın lehine bağışlama amacı ile yapılmaktadır.
Muvazaa Davaları
Muvazaa kelime anlamı itibariyle “danışık” daha güncel bir tabiri ile “anlaşmalı” manalarına gelmektedir. Muris muvazaası genellikle mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yapılan tapu devirlerine konu olmaktadır. Bunun dışında mirasçıların haricinde başka şahıslardan mal kaçırmak amacıyla devir işlemleri de vardır. Her iki durum genel olarak muvazaalı satış nedeniyle açılan muvazaa davalarının konusunu oluşturmaktadır. Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davasının daha anlaşılabilir olması açısından öncelikle muvazaa türlerine değinmekte fayda vardır.
Mutlak Muvazaa
Mutlak muvazaada taraflar tamamen üçüncü şahıslardan mal kaçırmak amacıyla hareket etmektedirler. Aslında yapmış oldukları bu devir işlemini istememektedirler. Buna rağmen devir işlemini gerçekleştirmektedirler. Genellikle borçlunun alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla yapmış olduğu muvazaalı satışlardır. Bu tür satışlar da yine tasarrufun iptali veya muvazaa davaları açılması mümkündür.
Nisbi Muvazaa
Muris Muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası denildiği zaman anlaşılan muvazaa türü genellikle nisbi muvazaadır. Herhangi bir nedenle gerçek iradesini yansıtmayan satış işlemidir. Örneğin miras bırakanın diğer yasal mirasçılardan mal kaçırmak amacı ile sahip olduğu taşınır veya taşınmazları satış yolu ile devretmesidir. Burada gerçek amaç bağış olmasına rağmen tapu kayıtlarında satış yapıldığının bildirilmesidir. Bunun haricinde miras bırakanın asıl amacının bağış olmasına rağmen “ölünceye kadar bakım sözleşmesini” ileri sürebilmektedir.
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davalarında Deliller
Muvazaa işlemi saklı paya ilişkin olup olmadığı fark etmeksizin tüm mirasçılar tarafından muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davasının açılması mümkündür Daha önce yapılan satışın muvazaalı olduğu konusunda her türlü delile başvurulabilmektedir. Gerek yerel mahkemeler gerekse yüksek yargı organları (Yargıtay) tarafından benimsenmiş bir takım kriterlere göre muris muvazaasının olup olmadığı kanaatine varılabilmektedir. Bunlar;
- Taşınmasın satışında murisin haklı sebeplerinin olup olmadığı,
- Özellikle ölünceye kadar bakım sözleşmesine dayalı devir işlemlerinde murisin bakıma muhtaç olup olmadığı
- Miras bırakanın ekonomik durumu
- Satış bedelinin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı
- Tanık beyanları
- Davalının alın gücü
- Devir işleminden sonra yapılan tasarrufların niteliği
Muris Muvazaası İddiasında Bulunamayacak Durumlar
Muvazaa konusunda yapmış olduğumuz tanımlar ve muvazaa davası şartlarından da anlaşıldığı gibi herhangi bir devir işleminde muvazaadan söz edebilmek için devir işlemi ile gerçek iradenin uyuşmaması gerekir. Ancak buradaki asıl amaç “mal kaçırmadır”. Bazı durumlarda asıl iradeyi yansıtmayan bu devir işlemlerinde mal kaçırma amacı güdülmemektedir. Bu durumları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
Ölünceye Kadar Bakım Sözleşmesi
Her ne kadar muris muvazaası çoğu kez ölünceye kadar bakım sözleşmesine dayandırılmakta ise de; Bu sözleşmenin gerçeği yansıtması durumlarında muris muvazaasından söz etmek mümkün değildir. Bu durumda yukarıda da belirtildiği gibi miras bırakanın gerçekten bakıma muhtaç olup olmadığı dikkate alınmaktadır. Ayrıca bakım borçlusunun üzerine düşen bakım görevini yerine getirip getirmediği araştırılmaktadır.
Bunların haricinde miras bırakanın bakım borçlusu lehine tasarrufta bulunduğu miktar ile bakım görevinin orantılı olup olmadığı dikkate alınmaktadır. Özetle bakım sözleşmesine dayalı olarak yapılan devir işlemlerinin gerçeği yansıtması durumunda muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davasının açılması veya lehe sonuçlanması mümkün değildir.
Evlilik Sözleşmesine Bağlı Tasarruflar
Uygulamada daha çok “mehir sözleşmesi” olarak da bilinmektedir. Miras bırakanın evlilik sözleşmesi ile kadına vaat etmiş olduğu ekonomik değerleri devretmesidir. Bu durumda da yine murisin mal kaçırma amacının bulunmadığı açıktır. Bu nedenle benzer durumlarda muris muvazaasından söz etmek mümkün değildir.
Denkleştirme Amacı İle Yapılan Satışlar
Bazı durumlarda miras bırakan ölümünden önce mal varlığını varisleri arasında paylaştırmak isteyebilir. Bu amaç ile yapılan satışlarda murisin mal kaçırma amacı ile hareket ettiği kabul edilemez. Bu gibi durumlarda varisin asıl amacı mal varlığını varisleri arasında paylaştırmak istemesidir. Ancak denkleştirme amacı ile yapılan satışların hakkaniyete uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığı önemlidir. Bu satış işlemi kabul edilebilir bir ölçü dışında bir orantısızlık ile yapılmış olması durumunda muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davası açılabilir. Aksi halde denkleştirme amacı ile yapılan satışlar nedeniyle açılan muvazaa davalarının lehe sonuçlanması pek mümkün değildir.
Davadan Feragat
Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davasının reddedileceği son durum ise davadan feragat durumudur. Aleyhine satış yapılan davacı mal kaçırmak amacı ile yapılan satışı bilerek buna icazet göstermesi ve bu durumu yazılı olarak belirtmesi durumunda muris muvazaası davalarının kabul edilmesi mümkün değildir.
Muris Muvazaası Davalarında Zamanaşımı Süresi
Muris muvazaasına konu devir ve satışlar ayni haklara ilişkin olması nedeniyle herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Miras bırakının ölümünden itibaren her zaman muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davası açılması mümkündür.
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal Davası Nasıl Açılır?
Muris muvazaası nedeniyle açılacak olan davalarda görevli mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise muvazaaya konu taşınmasın bulunduğu yer mahkemesidir. Birden fazla taşınmaz bulunması halinde herhangi bir yetkili Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılabilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Muris Muvazaası Davasını Kim Açabilir?
Saklı pay sahibi olup olmadığı fark etmeksizin varisler tarafından veya tereke temsilcileri tarafından muris muvazaası davası açılması mümkündür.
Muvazaa Davası Nerede Açılır?
Muris muvazaası da dahil olmak üzere tüm muvazaa davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Muris Muvazaasında Davalı Kimdir?
Muris muvazaası davalarında lehine satış yapılan kişi davalı konumunda bulunmaktadır.
Muris Muvazaası Hangi Delillerle İspat Edilir?
Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal davasının konusunu mal kaçırma amacıyla yapılan satışlar oluşturmaktadır. Murisin mal kaçırmak amacı ile hareket ettiği yönündeki hür türlü deliller mahkemede kullanılabilmektedir.
Miras davaları ile ilgili uzman avukatlarımızdan destek alabilirsiniz: Miras Avukatı Ankara
