Taksirle Öldürme Suçu ve Cezası
Taksirle öldürme suçu, göstermesi gereken dikkat veya özene aykırı davranması sonucu kişinin ölümüne sebebiyet vermesi sonucu gerçekleşmektedir. Türk Ceza Kanununun “Hayata Karşı Suçlar” bölümünde, “Taksirle Öldürme” başlığı altında 85. Maddesinde düzenlenmiştir. Uygulamada genellikle taksirle öldürme ve bilinçli taksirle öldürme olarak iki farklı şekilde incelenmektedir.
Bilinçli taksirle öldürme suçunun TCK 85 maddesindeki suçun temel şeklinin, daha ağır cezayı gerektiren hali olduğunu söylememiz mümkündür. Suçun konusunu daha çok failin taksirli hareketi oluşturmaktadır. Bu nedenle konunun daha anlaşılabilir olması için öncelikle taksirli suç nedir? Ve taksirle öldürme suçu unsurları üzerinde durmakta fayda vardır.
Taksirli Suç Nedir?
Temel Ceza Kanunumuz 5237 sayılı TCK madde 22’de “taksir”in tanımı yapılmıştır. Buna göre taksir;
“Gerekli dikkat ve özen yükümlülüklerine aykırı davranılmasına bağlı, suç olarak tanımlanmış bir eyleminin sonucunun öngörülmeyerek gerçekleşmesidir.”
Failin sonucunu öngörmemiş fiili ayrıca suç olarak tanımlanması halinde taksirli suç oluşmuş olacaktır. Örneğin “Trafik Güvenliğini Tehlikeyi Sokmak” veya “Kasten Yaralama” fiilleri suç olarak tanımlanmıştır. Buna karşılık sonuçları aynı olan “Trafik Güvenliğini Taksirle Tehlikeye Sokmak” ve “Taksirle Yaralama” fiilleri de yine ceza kanunumuzda suç olarak tanımlanmış eylemlerdir.
Taksirle İşlenen Bilen Suçlar
| TAKSİRLİ SUÇ | KASITLI SUÇ |
| Taksirle Öldürme (TCK 85) | Kasten Öldürme (TCK 81) |
| Taksirle Yaralama (TCK 89) | Kasten Yaralama (TCK 86, TCK 87) |
| Taksirli İflas (TCK 162) | Hileli İflas (TCK 161) |
| Genel Güv. Taksirle Tehlikeye Sokulması (TCK 171) | Genel Güvenliğin Kasten Tehlikeyi Sokulması (TCK 170) |
| Trafik Güvenliğini Taksirle Tehlikeye Sokma (TCK 180) | Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokmak (TCK 179) |
| Çevrenin Taksirle Kirletilmesi (TCK 182) | Çevrenin Kasten Kirletilmesi (TCK 181) |
| Taksirle Zehirle Madde Katma (TCK 185/2) | Zehirli Madde Katma (TCK 185/1) |
| Taksirle Askeri Tesislerin Tahribine Neden Olma (TCK 307/3) | Askeri Tesislerin Tahribine Neden Olma (TCK 307/1) |
| Taksirle Yasaklanan Bilgileri Açıklama (TCK 336/3) | Yasaklanan Bilgileri Açıklama (TCK 336/1) |
Tabloda da görüldüğü gibi ceza kanunumuzda yer alan ve taksirle işlenebilen suçların ayrıca “kasten” işlenebilmesi mümkündür. Buna karşın TCK’da düzenlenmiş her suçun taksirle işlenebilmesi mümkün değildir. Örneğin “zimmet, rüşvet ve dolandırıcılık” gibi suçların taksirle işlenebilmesine olanak yoktur.
TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇU VE CEZASI
Taksirle Öldürme Suçu Unsurları
Taksirle öldürme suçunun yargılama aşamasında üzerinde durulan iki temel unsuru bulunmaktadır. Bunlardan ilki suçun taksirle işlenmiş olmasıdır. Yukarıda taksirli suç tanımında belirtildiği gibi meydana gelen ölüm olayının failin özensizliği ve dikkatsizliği sonucu gerçekleşmesi gerekmektedir. Herhangi bir kasıt bulunması halinde taksirle ölüme sebebiyet verme suçu değil, TCK 81 maddesinde düzenlenmiş “kasten öldürme suçu” oluşmuş olacaktır.
Bunun haricinde taksirle ölüme sebebiyet verme suçunun diğer bir önemli unsuru “nedensellik bağıdır.” Failin öylemi ile ölüm olayı arasında illiyet bağının kurulması zorunludur. Bu illiyet bağının kurulması genellikle yapılacak otopsi raporlarına bağlıdır.
Taksirle Öldürme Suçu Cezası
İleride detaylarını belirteceğimiz bilinçli taksirin gerçekleşmemeksizin meydana gelen taksirli ölüm suçlarında fail hakkında verilecek olan hapis cezası; “iki yıl ile altı ay” arasında değişmektedir. Bu cezanın belirlenmesinde genellikle failin kusur durumu dikkate alınmaktadır.
Taksirle Birden Fazla Kişinin Ölümüne Sebebiyet Verme
TCK 85/2 maddesine göre failin eylemi nedeniyle birden fazla kişinin ölmesi veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir ya da birden fazla kişinin de yaralanması durumunda; Fail iki yıl ile on beş yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılmaktadır.
BİLİNÇLİ TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇU VE CEZASI
Taksirli suç tanımından farklı olarak ölüm olayındaki sonucun öngörülebilir nitelikte olmasıdır. Genellikle trafik kazalarında bilinçli taksir söz konusu olmaktadır. Örneğin kırmızı ışık ihlali yaparak araç sevk eden bir kişinin bu kazayı ön görmesi mümkündür.
Bilinçli Taksirle Öldürme Suçu Unsurları
Taksirle ölüme sebebiyet verme suçu unsurlarından farklı olarak, bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme suçunda failin eyleminin ön görülebilir nitelikle olması gerekmektedir. Suçun taksirle işlenmesi ve nedensellik bağı gibi durumlar bilinçli taksir durumunda da geçerlidir.
Bilinçli Taksirle Öldürme Suçu Cezası
5237 sayılı temel ceza kanunumuzda “Bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme suçu” olarak ayrıca bir suç düzenlenmemiştir. Daha çok taksirle öldürme suçunun daha ağır cezayı gerektiren hali niteliğindedir. Taksirle ölüme sebebiyet verme suçu cezası olan 2 yıl 6 arasındaki hapis cezası TCK 22/3 maddesi uyarınca 1/3 veya ½ oranında arttırılmaktadır.
Trafik Kazası Sonucu Taksirle Öldürme
Taksirle öldürme ve bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme suçları çoğunlukla trafik kazaları sonucunda gerçekleşmektedir. Trafik kazası sonucu ölüme sebebiyet verme de TCK 85 kapsamında değerlendirilmektedir. Genellikle yapılacak olan bilirkişi incelemesi veya otopsi sonucuna göre failin kusur durumlarına göre cezalandırılma yoluna gidilmektedir.
İş Kazası Nedeniyle Taksirle Öldürme Suçu
Taksirle ölüme sebebiyet verme suçunun sık karşılaşıldığı bir başka durum ise iş kazalarıdır. İşverenin veya yetkililerin çalışma sahası içerisinde iş güvenliği konusunda gerekli önlemleri almamasına bağlı olarak gerçekleşmektedir. İş kazaları sonucunda da işveren veya bir başka kişinin kazanın meydana gelmesinde ve ölüm olayının gerçekleşmesinde kusur ve ihmali bulunması halinde TCK 85 maddesi uyarınca yargılama yapılmaktadır.
Doktor Hatası Nedeniyle Taksirle Öldürme Suçu (Malpraktis)
Doktorluk ve hekimlik mesleğinin gerektirmiş olduğu dikkat ve özeni göstermemesine bağlı olarak kişinin yaralanması veya ölmesi “malpraktis” olarak adlandırılmaktadır. Yine doktor hatası nedeniyle taksirle ölüme sebebiyet verme suçu (malpraktis) TCK 85 kapsamındadır.
TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇUNDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Taksirle öldürme suçunda görevli mahkeme genel olarak Asliye Ceza Mahkemesidir. Ancak TCK 85/2 maddesinde belirtilen taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet verme suçunda yargılama görevi Ağır Ceza Mahkemesidir. Yargılama yetkisi suçun gerçekleşmiş olduğu yer Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesidir.
Taksirle öldürme suçunun yatarı ne kadar